izigame.me

2010 yılında oynamıştım Grim Fandango'yu. Glottis'i hala unutmadım. Remastered versiyonunda sadece karakterler elden geçmiş. Arka plan ve oynanabilirlikle ilgili hiçbir değişim yok. Bu sebeple hem aşırı göz ağrıtıyor hem de yeni nesil oyuncuların, nereye gideceğini, ne yapacağını bulması biraz zor. 2010 yılında yaptığım incelemeyi aşağıda paylaşıyorum.
Grim Fandango(25-11-2010-01.12.2010)

Efsaneleri anlatmak zordur.En iyisi bu duyguyu siz yaşayın.İyi ki oyun çıktıktan 12 sene sonra ve Türkçe yamasıyla oynamışım.Yoksa fazla bir şey anlamayacaktım.Kısaca hikayeyi anlatmak gerekirse, siz elinde bizim bildiğimiz Azrail tırpanıyla dolaşan,müthiş esprili ve karizma bir kemik torbasısınız.Etraftaki halkta kemikten oluşuyor zaten Amacınız ölen insanları amellerine göre gidecekleri yere kadar eşlik etmek.Fakat ortada bir terslik var.Ana karakterimize hep kötü ruhları gitmesi gereken yere gönderiyor.İyileri ise başkası gönderiyor.Peki neden? İnsanların amellerini birisi hile yoluyla karıştırıyor.Yani iyi insanlar kötülerin gitmesi gereken yere, kötüler ise iyilerin gitmesi gereken yere gidiyor.Ortada büyük bir terslik var anlayacağınız.Bu durumdan kıllanan Manny Cavelara olayı araştırmak için taa devrime kadar giden ve “öteki alemin” tamamını etkileyen haklı bir mücadeleye girişir ve olaylar gelişir.

Mükemmel diyaloglar hatta monologlar,eşsiz karakterler(Glottis seni çok seviyorum), çok ilginç hikaye ve yaratıcılık örneği tasarlanmış mekanlar ve hayran olunacak bir baş karakter Manny Cavelara.Oyunlarda pek gülen birisi değilim.Zaten öyle komik oyunlarda pek yok.Fakat bu oyunun diyalogları o kadar başarılı ki yeri geliyor “helal olsun yapanlara” diyorsunuz.

Oyunların kıyısından köşesinden geçen bir insan bu oyunu mutlaka duymuşdur.Yeni nesil pek bilmese de bu yazıyı okuduktan sonra “gerçekten çok farklı bir oyun nasıl yapılır?” sorusunun cevabından çok daha fazlasını alacağına kefilim.Glottis ve Cavelara’nın diyaloglarını ve varlıklarını asla unutmayacağım.Bir Demon(Glottis) bu kadar mı tatlı yapılır kardeşim.Şunu da unutmadan oyundaki seslendirmeler de şu ana kadar yapılmış ne varsa film,oyun vs hepsinin içinde bir numaradır.

Glottis,Glottis,Glottis…Bu karakter anlatılmaz,yaşanılır fakat şunu söylemeden geçemeyeceğim.Oyunun bir bölümünde Manny,Glottis ve kurtardığı kişiler buz çölünde aylarca yürüyor.Sonunda varacaklarına mekana geldiklerinde ise Glottis bitap düşüyor.Peki bunun nedeni ne dersiniz? Yorgunluk mu? Açlık mı? Nedir? Oynamadan yapılan tahminlerin hepsi boştur çünkü Glottis araba kullanmaz veya tamir etmez ise bunalıma giriyor,hastalanıyor ve sonunda ölme riski bile taşıyor Ne deyim adamlar düşünmüş işte.

Peki bu oyunun hiç mi kötü yönü yok? Hangi oyunun yok ki.Fakat Grim Fandago’ nun kiler biraz insanın canını sıkıyor.Oyunda bazı yerlerde ilerlemenizi engelleyen buglar mevcut.Öyle ki bir yeri save dosyasını Internet ten çekerek geçtim.Ayrıca oyun sürekli göçüyor bu yüzden birçok yeri windowed mod da oynadım.Bazı bulmacalarda can sıkabiliyor tabi.

Sözün özüne gelirsek mükemmel diyaloglar ve Manny Cavelara ile Glottis’in muhteşem arkadaşlığına herkesin ortak olmasını dilerim.
Genel not: 91

Gerçekten bu oyunun yorumlarına bakarak aldım ve grafikleri beni etkilemişti fakat bu oyun hayatımda oynadığım açık ara en zor oyun. Yüzlerce oyun bitirdim; bunlar arasında dark souls cuphead demons soulsta bulunuyor ama bu oyun farklı. Hiçbir şey söylemeden aşırı derecede zor puzzlelar ile senin oyunu bitirmeni istiyor, puzzleları internetten yardım almadan çözmesi çok net konuşuyorum son derece imkansız. İnternetten yardım almadan bitirdim diyebilen birisi varsa ya 300 saati geçirmiştir bu oyunda ya gerçekten dünya üzerinde görülmemiş üst bir zekaya sahiptir yada aşırı derece şanslıdır haricinde bir ihtimal yok. Daha da detay vermem gerekirse örneğin oyunun başında bir tane tüp var o tüpten bize mesaj geliyor yani müşteri geliyor daha doğrusu bu oyunun amacında da ölüler diyarına müşteri çekmeye çalışıyoruz (yani ölü insanlar) bu mesajlarda o tüpler aracılığıyla geliyor ama oyunun başında öyle bir durum varki oyun sana asla daha mantığını söylemeden gibip o tüpü dışarıdan aldığın 2 tane solucanımsı balonla iş yerine gidip yine 2 farklı kimyasalla birleştirip ardından 2 sini ard arda tüpe gönderip ondan sonra tüpü bozup tüpü bozduktan sonra tüpün gönderdiliği ana odaya gelip ana odadaki lavuk orayı tamir ederken kapının kilidini açık bırakıp ondan sonra tüpteki hava akışını keserek (bunu da oyunda aval aval gezerken elde ettiğiniz kartları sekreterin masasındaki delgeçten yapıyorsunuz) yeni bir müşteri alıp oyunun akışını devam ettirmenizi istiyor yani tam olarak bunu internetten bakmadan nasıl anlayacağız? Kaldıki oyunun ilk baş görevi böyle sadece yine walktrougha baktığımda oyunun yaklaşık 1 saatlik kısmını aşmışım (o da internetten baka baka) ve geriye yaklaşık olarak 4-5 saatlik walktrough (artık bana kaç saate patlar bilmiyorum) kaldı. Yine de bu kadar olumsuz yana rağmen olumlu oy vermemin sebebi oyunun yapısıyla ilgili, gerçekten şahane bir espri anlayışı mükemmel hikayesi ve harika dünyasıyla harika müzikleri var. Sırf oyunda bir sonraki yerde nolacağını öğrenmek için ve karakterin konuşmasını duymak için oynuyorum ne kadar oyunu oynamak imkansız olsa bile.
Yine de bu oyuna Metacriticde 94 veren eleştirmenler ne düşünüyor? Oyun şu ana kadar çıkmış en iyi 5 bilgisayar oyunu olarak gösteriliyor Metacriticde, oyunu oynamak imkansızken 94 nasıl verebiliyorsunuz anlamıyorum...

“You know, sweetheart, if there's one thing I've learned, it's this: nobody knows what's gonna happen at the end of the line, so you might as well enjoy the trip.”
Ölüler Günü de hazır yaklaşmışken bu efsanevi oyuna bir inceleme yazayım dedim. Grim Fandango, 1998 yılında LucasArt tarafından çıkarılmış, çoğu kişinin en önemli çocukluk oyunlarından biri, point & click – macera türünün kilometre taşlarından biri kabul edilen, nevi şahsına münhasır bir oyun.
Evren
Oyun, Meksika Ölüler Günü (Dia de Muertos) üzerinde temellendirilmiş, içerdiği birçok harika detay oyunu klasik haline getirmiştir. LucasArt’ın ilk 3B yapımı olan oyunda karakterler calaca adı verilen iskelet formunda tasarlanmıştır. Ancak oyunu efsane yapan asıl özelliği ise sahip olduğu neo-noir havası ve kara mizah unsurları. Çok iyi yazılan bu diyaloglar kara komedinin en güzel örneği. Yer yer absürt, yer yer kelime oyunları, yer yer gülmekten kıracak detaylar ve espriler mevcut. Aynı şekilde seslendirmeler yine harika, karakterlerle tam anlamıyla bir bütünleşme sağlanmış. Konsept ve mekana uygun olarak bolca İspanyolca sözcük ve kalıplar duyacaksanız. Müzikler de dönemin atmosferine uygun, bolca jazz ve mariachi dinleyeceksiniz. Oyunda ayrıca Malta Şahini, Rıhtımlar Üzerinde, Casablanca filmlerine göndermeler bulunmakta.
Hikaye
Oyunda, ölüler araf olarak tanımlayabileceğimiz bir yer olan Ölüler Diyarı’na gelmektedir. Burada, önceki hayatlarında yaptıkları işlere göre bir karma sistemi (sevap – günah denilebilir.) doğrultusunda asıl varış noktası olan Ebedi İstirahat Diyarı’na gitmektedirler. Bu seyahat, iyi insanlar için gayet kolaydır. VIP diyebileceğimiz bu kişiler Dokuz Numaralı Bilet adlı bir bilet alabilir, bu sayede yüksek hızlı bir trene binebilir, böylece sadece dört sürecek hızlı ve komforlu bir seyahat geçirebilir. Öbür taraftan, yeterli kredisi olmayan kötü kişiler ise bu yolculuğu yürüyeyek kat etmek zorundadırlar ki bu da yaklaşık dört yıl sürmektedir. İşte, karakterimiz Manuel “Manny” Calavera da bu diyarda bulunan Ölüm Departmanı’nda borçları karşılığında çalışmak zorunda olan bir seyahat çalışanıdır. Görevi, Ebedi İstirahat’e gidecek ruhlara bu tren biletlerini satmaktır. Ancak Manny ne yazık ki bu işte istenildiği kadar iyi değildir, kendisine hep kredisi düşük müşteriler gelmektedir. Halbuki şirketteki rakibine ise hep en iyiler müşteriler düşmektedir. İşten kovulma riskinden dolayı Manny bir gün VIP müşteri olduğunu düşündüğü Mercedes “Meche” Colomar’ın dosyasını çalar. İyi kalpli Meche’nin bu Dokuz Numaralı bilete sahip olması kesinken, şirketteki bilgisayarda kendisine dört yıllık tarife verildiği anlaşılır. Manny bu durumu çözmeye çalışırken umutsuz Meche çoktan yürüyerek yolculuğuna başlamıştır. Dört yıl sürecek bu hikayede Manny, Meche’yi bulmaya ve bu garip durumu çözmeye çalışacaktır.
Oynanış
Oynanış 90’ların bilindik point & click özelliğinde. Bu dönemin en büyük özelliği hiçbir zaman oyuncunun elinden tutup şunu yap dememesidir. Oyun boyunca birçok bulmaca mevcut ve bunlar yer yer çok zor. Defalarca kez, deneme yanılma yaparak çözmeniz gerekecek. Bazı bulmacaların olayını anlaması bile zor. Oyun aslında 4-5 saatte bitirilebilecekken sırf bu yüzden oynanış süresi yaklaşık 15 saate çıkıyor. Bunu 90’ların sonu – 2000’lerin başında, internet olmadan oynayan bir çocuk düşünün. Oyunlar haftalarca, hatta aylarca sürüyordu. Şu dönemde takıldığınız yerde pek tabii internetten bakıp hızlıca geçebilirsiniz.
Sonuç
Grim Fandango, barındırdığı tüm bu hikaye, kara mizah, diyalog, müzikleriyle “yaşayan” bir efsane. Remastered versiyonu da çok iyi yapılmış. Yaşı küçük yeni oyuncuların maalesef bilmediği ve oyna(ya)madığı bir oyun. Gönül isterdi ki yeni oyuncular da bu başyapıtla tanışsa, sevse. Büyükten küçüğe, türü sevenden sevmeyene herkese önerdiğim bir oyun.
Ufak bir ezgi.